جلوگیری از بارداری که امروزه یکی از بحث های مهم در حوزه زنان و زایمان به شمار می رود، از دیرباز یکی از دلمشغولی ها و نگرانی های زنان بوده است. چنان که در قدیمی ترین منابع پزشکی نیز نمود یافته است. که از آن جمله کتاب قانون ابن سینا به دلیل پیش رو نهادن راه های عملی در این زمینه همواره مورد توجه بوده است. از این رو در این مطالعه راه کارهای مورد اشاره توسط ابن سینا در کتاب قانون، به عنوان یکی از مهم ترین منابع سنتی تاریخ پزشکی مورد بررسی قرار می گیرد. هم چنین نوشتار حاضر علاوه بر آن که نشان دهنده دانش ایرانیان در این زمینه در قرون 10 و 11 میلادی است، امکانات بالقوه ای رادر راستای یافتن روش های جدید جلوگیری از بارداری برای مطالعه بیشتر در اختیار پژوهشگران طب نوین قرار می دهد.

زمینه و هدف: با توجه به اصل عدم ولایت بر دیگری، هیچ یک از زوجین نمی توانند دیگری را وادار به پذیرش نقش پدری و مادری کند یا با ممانعت از بارداری تجربه احساس پدری و مادری را از شخص بگیرد، در این میان تبیین فقهی حدود اختیارات زوجه برای ممانعت از بارداری علی رغم میل زوج به داشتن فرزند، با توجه به حقوق و اختیاراتی که زن نسبت به بدن خود دارد و از طرف دیگر تکالیفی که در جایگاه زوجه نسبت به همسرش خواهد داشت، می تواند یکی از محورهای تعیین کننده در روشن نمودن حدود اختیارات زوج برای الزام زوجه به بارداری باشد. همچنین به دنبال تعیین موارد جواز شرعی ممانعت زوجه از بارداری، تعریف ضمانت های اجرایی مناسب برای حمایت از زوجه می تواند از جهت تعیین نحوه احقاق حقوق او در این موضوع دارای اهمیت باشد. مواد و روش ها: در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی در جهت بررسی موارد جواز شرعی ممانعت زوجه از بارداری و ضمانت های اجرایی مناسب برای حمایت از او در مقوله ممانعت از بارداری نگاشته شده، با استفاده از روش کتابخانه ای دیدگاه فقها و ادله ایشان در ممانعت زوجه از بارداری مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. نتیجه گیری: زوجه در مواردی که اقدام به ممانعت باعث لطمه به حق تمتعات همسرش نشود، بارداری برای زوجه دارای عذر شرعی ضرر و حرج باشد و ضمن ازدواج حق استیلاد شرط نشده باشد، مجاز است تا از بارداری خود ممانعت کند، هرچند همسر علاقمند به فرزند آوری باشد. در این شرایط ضمانت اجرایی زوجه در قالب حق سقط، حق عقیم سازی، حق طلاق حرجی قابل بررسی است و حتی در صورتی که اجبار زوجه برای بارداری با سوءرفتار همراه باشد، ضمانت اجرایی پیش گفته در قالب حق دعوای نشوز زوج و تعزیر حاکم قابل پیگیری خواهد بود.

مول هیداتی فرم یک حاملگی غیرطبیعی است که با تکثیر زیاد سلولهای تروفوبلاستیک (هر دو سیتوتروفوبلاست و سن سیوتروفوبلاست) مشخص می شود. در صورت عدم کنترل تکثیر این سلول­ ها به عنوان مثال به دلیل سیستم مراقبت­ های بهداشتی ضعیف، مول می­ تواند تهاجمی شود و منجر به کوریوکارسینومای بارداری گردد. کوریوکارسینومای بارداری با پتانسیل متاستاتیک قوی به عنوان یکی از تهاجمی­ ترین و بدخیم ­ ترین نوع بیماری­ های تروفوبلاستیک حاملگی، می­ تواند از طریق عروق و لایه میانی دیواره رحم (میومتریوم) مستقیماً گسترش یابد و محل­ های دور، مانند ریه ­ ها، طحال، روده ­ ها، کلیه و کبد را درگیر کند. هنگامی که مول هیداتی فرم یک بار رخ دهد، به آن فرم تک­ گیر و در صورت تکرار، این عارضه به عنوان مول هیداتی­ فرم راجعه شناخته می­ شود. در فرم راجعه خطر بروز کوریوکارسینومای بارداری، تا 100 برابر افزایش می­ یابد. از این رو شناسایی زود هنگام زنان مستعد بارداری مولار راجعه به دلیل افزایش خطر ایجاد نئوپلازی از اهمیت بالینی بالایی برخوردار است. با توجه به گزارش نقش جهش­ های ژنی هموزیگوت و هتروزیگوت ترکیبی مغلوب مادری در بروز مول هیداتی­ فرم، غربالگری زنان را می ­ توان با روش های ژنوتایپینگ مولکولی انجام داد.

یکی از عوامل موثر در موفقیت هر روش پیشگیری از بارداری، میزان تداوم استفاده از آن روش است. به رغم این که قرص جلوگیری از بارداری، از روش های بسیار مطمئن جلوگیری است، تعدادی از زنان در حین استفاده از این روش به مصرف ادامه نمی دهند.این پژوهش تجربی از نوع مورد - شاهدی با هدف افزایش تداوم مصرف قرص با کاربرد برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در زنان 49-15 سال مصرف کننده قرص منوفازیک LD تحت پوشش مراکز بهداشتی - درمانی شهر اهواز به روش نمونه گیری خوشه ای در سال 1391 انجام شد. اطلاعات مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه به روش مصاحبه چهره به چهره قبل از مداخله، سه ماه و شش ماه بعد از مداخله جمع آوری گردید.بر اساس نتایج گزارش شده در بازه زمانی سه ماهه پی گیری، آزمون رگرسیون لجستیک، تاثیر برنامه آموزشی بر تداوم مصرف قرص را نشان داد. بر اساس نتایج اگر چه افزایش تداوم مصرف معنادار نشد، ولی زنانی که برنامه آموزشی را دریافت نکرده بودند، 2 برابر بیشتر از زنانی که این آموزش ها را دریافت کرده بودند در معرض قطع مصرف قرص بودند (P=0.15، 95% CI=0.77-5.68، OR=2.09).به نظر می رسد اجرای برنامه آموزشی نظریه محور، می تواند موجب بهبود تداوم مصرف قرص های جلوگیری از بارداری گردد.

زمینه و هدف: میلیون ها زن در دنیا از قرص های جلوگیری از بارداری استفاده می کنند. از طرفی 16 تا 19درصد زنان مبتلا به میگرن و درصد بالایی نیز سردرد تنشی دارند. این مطالعه به منظور تعیین اثر قرص های جلوگیری از بارداری نوع ترکیبی با استروژن کم روی سردردهای میگرنی و تنشی انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه مورد شاهدی روی 344 زن مراجعه کننده به مرکز بهداشتی شماره 2 شهر مشهد طی سال 1387 انجام شد. زنانی که حداقل 3 ماه قرص جلوگیری از بارداری از نوع LD حاوی 0.03 میلی گرم اتینیل استرادیول و 0.15 میلی گرم لوونورژسترول مصرف کرده بودند؛ در گروه مورد (244 نفر) و زنانی (100 نفر) که قرص جلوگیری از بارداری را مصرف نکرده بودند؛ در گروه شاهد قرار گرفتند. برای تشخیص سردرد میگرنی و سردرد تنشی از معیارهای انجمن بین المللی سردرد استفاده شد. از آزمون کای اسکوئر برای مقایسه متغیرهای کیفی دوگروه استفاده شد. همچنین برای محاسبه نسبت شانس از تست دقیق فیشر، محاسبه فاصله اطمینان از رگرسیون لجستیگ و برای مقایسه متغیرهای رتبه ای (شدت سردرد) قبل و بعد از مصرف قرص از آزمون ویل کاکسون استفاده گردید.یافته ها: فراوانی سردرد میگرنی در گروه مورد و شاهد به ترتیب 5 درصد و 6 درصد تعیین شد که این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود (P=0.804، 95%CI: 0.3-2.69،.(OR=0.88 فراوانی سردرد تنشی در گروه مورد و شاهد به ترتیب 12 درصد و 10 درصد به دست آمد و این تفاوت نیز از نظر آماری معنی دار نبود (P=0.055، 95%CI: 0.56-2.86، (OR=1.26.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که مصرف قرص های جلوگیری از بارداری نوع LD تاثیری بر بروز، تشدید یا افزایش تعداد حملات ماهانه سردردهای میگرنی و تنشی ندارند.

زمینه و اهداف: نورپلنت یکی از روشهای جلوگیری از بارداری است که به علت طولانی مدت بودن اثر و نیاز کم به انگیزه مصرف مورد توجه قرار گرفته است. این روش عوارض خاص خود را دارد که در پاره ای از موارد باعث نارضایتی بیمار تا حد انصراف از ادامه استفاده از این روش می شود. لذا بر آن شدیم علایم بالینی ناراضی کننده مصرف کنندگان نورپلنت را طی یک مطالعه توصیفی بررسی کنیم، تا بدانیم چرا این روش جلوگیری از بارداری با استقبال کافی بانوان ایرانی مواجه نگردیده است. روش بررسی: در این تحقیق 100 نفر زن مصرف کننده نورپلنت که به مراکز بهداشتی درمانی استان کرمانشاه مراجعه می کردند از نظر علایم بالینی ناراضی کننده و میزان رضایت از نورپلنت مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ها و مصاحبه توسط پرسشگران آموزش دیده انجام شد و نتایج به دست آمده با استفاده از جداول فراوانی نسبی و روشهای آمار توصیفی تحلیل شد.یافته ها: از بین 100 نفر مصرف کننده 16 نفر بعد از کاشت نورپلنت دچار آمنوره، 77 نفر دچار تغییرات سیکل قاعدگی شده و 7 نفر هیچ تغییری در سیکل ماهانه نسبت به گذشته نداشتند. بعد از کاشت نورپلنت 40 نفر از 100 نفر هیچ تغییر وزنی نداشته ولی 25 نفر کاهش و 35 نفر افزایش وزن داشتند، 39 نفر از 100 نفر دچار عوارض موضعی در محل کاشت نورپلنت شدند. شیوع برخی علایم در بین مصرف کنندگان نورپلنت بعد از کاشت نسبت به قبل از کاشت آن افزایش داشت. به عنوان مثال سردرد از 3 به 42 نفر، پرمویی از 1 به 5 نفر، ریزش مو از 3 به 30 نفر، آکنه از 7 به 16نفر، افسردگی از صفر به 28 نفر و درد پستان از صفر به 5 نفر رسید. بیشترین علت انتخاب نورپلنت طولانی بودن اثــــر روش (62 نفر)، ضریب اطمینان بالا (42 نفر) و آسانی روش (42 نفر) بود.نتیجه گیری: نورپلنت منجر به افزایش معنی داری در اختلالات قاعدگی، (P<0.001) ریزش مو (P<0.001) ، سر درد (P<0.001)، آکنه(P<0.005) ، افسردگی (P<0.001) و درد پستان (P<0.05)  می شود در حالی که اختلاف شیوع پرمویی(P<0.1) ، ترشح پستان (P>0.1)، قبل و بعد از کاشت نورپلنت معنی دار نیست. در این مطالعه %56 مصرف کنندگان نورپلنت از انتخاب این روش کاملا راضی، %19 رضایت نسبی، %18 مخالف و %7 نسبت به این روش بی تفاوت بودند. شایعترین علایم ناراضی کننده بیماران عبارت بودند از: اختلالات قاعدگی، سردرد، افزایش وزن، ریزش مو و افسردگی.